Ngày lễ Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội, mạn bàn về lịch sử hình thành tín điều này.

Tín Điều Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội được ĐGH Piô IX tuyên tín vào ngày 8/12/1854, tức là vào thế kỷ XIX, khá trễ so với lịch sử 1900 tuổi của Giáo Hội (lúc tuyên tín). Vì sao vậy?

Thực ra chủ đề này đã được tranh luận khá nhiều trong lịch sử, nhưng không có sự thống nhất. Nhiều vị thánh giáo phụ giảng dạy và tuyên xưng Đức Maria được ơn vô nhiễm (T. Augustino, T. Ephrem); nhưng ngược lại cũng có một số vị thánh tiến sĩ không đồng ý, hoặc còn nghi ngờ, chẳng hạn thánh Thánh Benađô và thánh Thomas Aquino.

Điều khiến các thánh tiến sĩ và một số học giả cảm thấy không thỏa đáng, không phải vì họ không tôn sùng Đức Maria, cho bằng vì họ chưa giải thích được giá trị của ơn cứu độ của Chúa Giêsu nơi Đức Mẹ. Họ sợ rằng, nếu tuyên bố Đức Maria vô nhiễm, thì hóa ra Mẹ không cần tới ơn cứu độ của Chúa, và như vậy đồng nghĩa ơn cứu độ ấy không cần thiết cho tất cả mọi thụ tạo, và Đức Maria bị tách ra khỏi các thụ tạo khác, thành một nhân vật vượt trổi tới mức không cần được cứu độ.

Như thế, sự do dự hay từ chối công nhận giáo lý này là vì Giáo Hội chưa gỡ được nút thắt nơi vấn đề ơn cứu độ của Chúa Giêsu Kitô đối với Đức Maria. Chẳng hạn thánh Thomas Aquino đã cho rằng, Đức Mẹ không vô nhiễm ngay khi được thụ thai (khi tinh trùng kết hợp với trứng), nhưng sau đó thì tế bào thai nhi được đặc ân thoát khỏi nguyên tội. Ngôn ngữ chuyên biệt mô tả là "Mẹ không vô nhiễm ngay giây phút đầu tiên nhưng ở giây phút thứ hai".

Ngày 8/12/1854 ĐGH Piô tuyên tín Đức Maria được đầu thai vô nhiễm. Ngài long trọng tuyên bố bằng sắc lệnh “Ineffabilis Deus” rằng:

“Để vinh danh Ba Ngôi thánh thiện duy nhất, để tôn kính và hiển danh Trinh Nữ Mẹ Thiên Chúa, để phấn khởi đức tin Công Giáo và phát triển Kitô Giáo; bằng quyền bính của Chúa Giêsu Kitô, của các Thánh Tông đồ Phêrô và Phaolô, và bằng thẩm quyền của mình, Tôi tuyên xưng, công bố và xác nhận rằng: tín lý cho rằng rất Thánh Nữ Trinh Maria, ngay từ giây phút đầu thai của mình, nhờ ơn sủng cùng với đặc ân chuyên nhất của Thiên Chúa toàn năng, và dựa vào công nghiệp của Chúa Giêsu Kitô, Đấng Cứu Chuộc loài người, đã được gìn giữ vô nhiễm khỏi mọi tì vết của nguyên tội, là điều được Thiên Chúa mạc khải, vì thế, tất cả mọi tín hữu đều phải mạnh mẽ và liên lỉ tin tưởng”.

Điều Đức giáo hoàng tuyên tín cũng tháo gỡ nốt thắt nơi vai trò của ơn cứu độ của Chúa Giêsu Kitô đối với Đức Maria. Nghĩa là, với mọi thọ tạo khác, ơn cứu độ cứu thoát khỏi nguyên tội, còn nơi Đức Maria là bảo vệ và gìn giữ Mẹ khỏi nguyên tội. Và chắc chắn đó là một đặc ân lớn lao.

Trong khi nhiều vị thánh và học giả nổi danh chưa tìm được tiếng nói chung, thì việc ĐGH Piô IX tuyên bố tín điều Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội được đánh giá là một sự liều lĩnh, bởi bản thân Đức Piô IX không phải là một thần học gia lỗi lạc. Một số ý kiến thời bấy giờ đã nghi ngờ tính khả tín của tín điều này và cho rằng giáo hoàng đã vội vàng. Tệ hơn nữa, môt số ý kiến bày tỏ sự không phục với sắc lệnh của giáo hoàng. Đó là lý do sau khi được công bố, tín điều này không tạo được tiếng vang và không được chào đón nồng nhiệt ở phương tây.

Bốn năm sau đó, năm 1858, Đức Maria đã hiện ra ở Lộ Đức với thiếu nữ Bernadetta. Khi được thiếu nữ hỏi: "Bà là ai?", Đức Maria đã trả lời "Ta là Đấng Vô Nhiễm Nguyên Tội!." Cuộc hiện ra và lời tự xưng này của Đức Maria tạo nên bước ngoặt lịch sử, và là một lời khẳng định chắc chắn cho tín điều Đức Piô IX mới tuyên tín và chưa được dân chúng hoàn toàn đón nhận.

Cuộc hiện ra này cũng đồng thời là tiền đề đưa tới tín điều Ơn Vô Ngộ của Đức giáo hoàng mà Công đồng Vatican I tuyên tín sau đó (1870).

Đối với “Legio Mariæ có một đặc tính đạo đức khác nữa là lòng sùng kính Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội. Ngay buổi họp đầu tiên và cho đến nay, các hội viên Legio Mariæ cầu nguyện và thảo luận với nhau quanh bàn thờ kính Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội. Trong khi làm việc tông đồ, phương sách hoạt động đắc lực nhất là các hội viên biết tựa vào Đức Maria, liên kết hết sức chặt chẽ với Mẹ, trong mọi nơi và mọi việc, đến nỗi những hành động như một dụng cụ của Mẹ, và nên như gót chân của Đức Trinh Nữ Vô Nhiễm. Hội viên Legio thực hành các việc tông đồ không phải của họ cho bằng của Đức Maria: chính Mẹ hành động với họ, trong họ, bởi họ, tùy mức độ ta sống hoàn toàn cho Đức Mẹ.” (TB 5,21-22)

M. Hạnh Tử

Hiệu quả của đặc ân Vô Nhiễm Nguyên Tội của Mẹ Maria

Đặc ân này làm cho trái tim Mẹ hoàn toàn thoát ly mọi dục vọng. Và vì thế, nơi Mẹ có vài "biểu hiện" như sau:

Việc không hề bị nhiễm nhơ bởi dục vọng và tội lỗi khiến cho Mẹ có được ba nhân đức đối thần, cũng như các nhân đức nhân bản khác một cách hoàn hảo.

Vì là đấng hoàn toàn trong sạch, mà Mẹ lại sống giữa thế gian tội lỗi, cho nên chắc hẳn trái tim Mẹ sẽ rất nhạy cảm trước sự suy đồi của nhân loại. Mẹ sẽ tự hỏi tại sao Mẹ lại "khác người" như thế, tại sao con người lại có thể làm những chuyện xấu xa như thế, tại sao họ lại chật vật trong con đường nên thánh như vậy. Những điều đó Mẹ lại làm được mà chẳng hề tốn sức lực.

Nhưng trái tim nhạy cảm đó không hề làm Mẹ thất vọng, mất niềm tin vào nhân loại. Như đã nói Mẹ có đức cậy hoàn hảo, cho nên Mẹ vẫn tin vào tiềm năng của con người, và vào tình thương của Chúa dành cho họ. Và với đức ái hoàn hảo, Mẹ yêu thương tội nhân như cách Chúa Giêsu yêu thương họ. Thần học gia nổi tiếng là cha Karl Rahner đã nói "ơn Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội" làm tỏ hiện điều này: Thiên Chúa yêu thương con người". Do vậy, tình yêu dành cho nhân loại của Mẹ thì cũng dạt dào như của Thiên Chúa. Đó là lí do vì sao Mẹ hằng chuyển cầu cho chúng ta, và nếu cần thiết sẽ hiện ra với nhân loại để cảnh tỉnh họ trước những tai ương sắp đến.

Bởi thế, con người Mẹ Maria trở nên ngọn hải đăng cho nhân loại noi theo. Ơn Vô Nhiễm Nguyên Tội của Mẹ không có nghĩa Mẹ không cần cứu độ, nhưng thực chất Mẹ đã được cứu trước mọi người, và hưởng ơn ấy cách trọn hảo nhất. Vậy thì đặc ân này của Mẹ có khác gì so với chúng ta, bởi Thiên Chúa đã tiền định rằng ai nấy đều được ban đủ ân sủng để được cứu rỗi. Do đó, ai sống mà có Mẹ trên đời sẽ được Mẹ thôi thúc để nên thánh thiện. Mẹ sẽ dẫn ta về với Chúa Giêsu. Và vì Mẹ không hề vương mắc tội lỗi, nên Mẹ có thể "đi băng băng" về với Chúa Con. Do đó, Mẹ chính là con đường ngắn nhất dẫn tới Đức Giêsu, Con của Mẹ.

Mẹ trong sáng thánh thiện, nên Mẹ như một tấm gương. Và tội nhân nhìn vào tấm gương đó sẽ thấy được mọi yếu điểm của mình. Và đó là cách Mẹ nâng đỡ tội nhân, bởi nhận ra được tình trạng tội lỗi của bản thân là bước đầu quay về với Thiên Chúa. Do đó, Mẹ cho ta có hy vọng được ơn tái tạo. Con người cũ của ta sẽ được biến đổi và trở nên con người mới trong Thánh Thần. Và nhờ Mẹ, tội nhân có hy vọng sẽ chiến thắng được tội lỗi.

Xin cho người quân binh Legio “biết liên kết vào tình yêu và ý muốn của Đức Maria để cứu thế giới, có như vậy để được thanh sạch trong đấng mà Chúa đã ban cho đặc ân Vô Nhiễm Nguyên Tội. Và chính nhờ Chúa mà Đức Kitô, được lớn lên trong họ; Do đó, họ có thể mang Đức Kitô đến với thế giới và những linh hồn cần đến Ngài, nhờ Đức Maria là Thân mẫu Ngài." (TB 15,169)

Fx. LDT

xem thêm các bài: Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội

Với mục đích để Lời Chúa được loan truyền và thông tin Giáo hội được lan tỏa, Legio Mariæ sẵn lòng để các tổ chức và cá nhân sử dụng lại tin bài đã đăng trên báo giấy và báo mạng legiomariævn.com của mình.

Tuy nhiên, vì đức công bằng và sự bác ái, xin quý vị vui lòng ghi đầy đủ nguồn như sau: “Theo Đạo Binh Đức Mẹ, website: legiomariævn.com”.

Ngoài ra, nếu chia sẻ bài lên mạng xã hội (Facebook, Twitter…), đề nghị dùng đường dẫn gốc trên website của Đạo Binh Đức Mẹ.