VÔ TÂM, VÔ TÌNH HAY ÍCH KỶ, VÔ TRÁCH NHIỆM?
Trần Mỹ Duyệt
“Trọng kính Thầy,
Thưa Thầy, em gửi Thầy công hy sinh học tập của ba anh em trong gia đình nghèo của bé TBT, mà Thầy vẫn quan tâm.
Nếu có thể được xin Thầy cầu nguyện gia đình này, xin Chúa thương...
vì bố nghiện sike đã bỏ ba mẹ con đi bốn năm rồi.
Cám ơn Thầy.”
Nhận và đọc những dòng chữ trên, kèm theo tấm hình bốn mẹ con cùng với những tấm bảng khen của nhà trường, tôi vô cùng xúc động. Hình ảnh và câu chuyện được thuật lại phần nào phản ảnh hiện trạng các gia đình mà ở đó người vợ bị bạc đãi, bỏ rơi, hoặc bị chồng đối xử một cách hững hờ, vô cảm.
Vài năm trước tôi về Việt Nam thăm gia đình, trong bữa ăn thân mật được tổ chức giữa các người thân, một người cháu họ đã khiến tôi hết sức xúc động. Hắn bị vợ bỏ, một mình phải nuôi hai đứa con gái mà đứa lớn nhất cũng chỉ mới 8 tuổi. Hắn lúc này gà trống nuôi con, không nghề nghiệp vững chắc, làm ăn ba cọc, ba đồng, mà phần lớn là đi làm phụ hồ, còn lại đi cất trái cây rồi bằng chiếc xe đạp đi bán lẻ. Thoạt nghe câu chuyện, tôi bị cám dỗ suy nghĩ tiêu cực và kết tội người vợ của hắn sao nỡ bỏ hắn, bỏ hai đứa con? Nhưng khi nghe người nhà kể lại mới biết chính lỗi của hắn đã gây ra nông nỗi! Lười biếng, nhậu nhẹt, đá gà, chơi số đề, và bỏ bê vợ con. Vợ chồng cãi vã, đánh nhau suốt ngày vì những thói xấu của hắn. Sức người có hạn, gặp được người khác khá hơn, đem lại cho vợ hắn cơ hội đổi đời, nên không chỉ trách kẻ bạc tình.
Khó khăn về tài chính. Khó khăn về cuộc sống, hay bất cứ đau khổ, thử thách nào xảy ra cho một gia đình là điều tuy không ai muốn, nhưng cũng là điều thường tình. Để vượt qua những thử thách này, đòi hỏi vợ chồng phải cùng nhau nắm tay, chung sức vượt qua. Rũ áo ra đi để mặc những khó khăn, thử thách cho người ở lại không chỉ là một hành động vô tâm, vô tình, mà còn là một thái độ ích kỷ và vô trách nhiệm!
Theo Tự Điển Tiếng Việt, vô tâm có nghĩa là không để ý đến việc gì. Có tính hay quên. Thí dụ: Con người vô tâm. Và vô tâm vô tính là có tính hay lơ đãng, hay lãng quên, không để tâm, chuyên chú vào công việc. Thí dụ: ông ấy kể vậy, nhưng mà vô tâm vô tính lắm kia. Vietnamese-English Dictionary của Nguyễn Đình Hòa, Đại Học Saigon dịch chữ vô tâm là to be absent-minded. Và chữ vô tình là to be indifferent; to be unintentional. Và theo Penguin Dictionary of Psychology thì indifference có nghĩa là a rough synonym of neutrality. An indifferent stimulus is one that does not elicit a response. A state of indifference is when one has no preferences between alternative choices or courses of action. An indifference point is the value on some continuum or dimension that represents neutrality.
Tóm lại, vô tâm hay vô tình đều mang một ý nghĩa chung là lơ là, không quan tâm hoặc để ý đến những người chung quanh, hoặc những gì đang xảy ra quanh mình. Một người chồng vô tâm có nghĩa là một người chồng không quan tâm, không để ý và không săn sóc vợ. Không để ý đến những cảm tình vui buồn, hoặc những suy tư của vợ. Người đó như người bàng quan, như khách qua đường mà không để tâm, lo lắng hoặc chú ý đến người vợ đang sống bên cạnh mình. Thông thường người đời gọi họ là những người có suy nghĩ và lối sống ấu trĩ. Loại người tâm lý bất bình thường về tình yêu, hôn nhân và gia đình.
Hôn nhân đúng nghĩa phải được xây trên tình yêu, mà tình yêu đòi phải có sự hy sinh. Vợ chồng chấp nhận và hy sinh lẫn cho nhau khi vui cũng như khi buồn, khỏe mạnh cũng như ốm đau, giầu cũng như nghèo, sung sướng, hạnh phúc và gian nan, thử thách. Nhậu nhẹt, say xỉn, cờ bạc, nghiện ngập, ngoại tình, lười biếng, hành hung gia đình thì dù là đàn ông hay đàn bà, chồng hay vợ những hành động như vậy đều không phát xuất từ tình yêu.
Câu chuyện người cha bỏ rơi vợ con, cũng như câu chuyện người vợ bỏ chồng và các con trên thật ra không thể nhìn vào một phía và kết án một chiều. Mỗi câu chuyện có một hoàn cảnh riêng, một tình huống riêng. Phải đi sâu vào từng trường hợp và phải nghe cả hai phía mới có lời giải đáp thích hợp. Để để giải quyết những khủng hoảng ấy, phương pháp tốt nhất là vợ chồng cần biết lắng nghe và chia sẻ: “Thuận vợ, thuận chồng, tát biển Đông cũng cạn”.
Cách thức chia sẻ thông thường là bằng ngôn từ. Không ai chui vào đầu mình để hiểu được những gì mình đang nghĩ, dù là ý nghĩ yêu thương. Sự im lặng, câm nín là một khuyết điểm lớn nhất trong hôn nhân. Nó có thể dẫn đến hiểu lầm nhau, nghi kỵ nhau và làm lạnh nhạt tình yêu của nhau. Ngoài ra, người ta còn có thể lắng nghe và nói với nhau bằng ngôn ngữ cơ thể. Thí dụ, một nụ cười, một liếc mắt đưa tình, một cái vuốt ve hay một nụ hôn. Và sau cùng là ngôn ngữ hành động: quan tâm, và để ý đến những nhu cầu, những ưu tư của nhau. Tóm lại, vợ chồng phải có giờ ngồi lại, dành thời gian cho nhau, chia sẻ và lắng nghe nhau. Đòi hỏi này cần thiết để duy trì sinh hoạt tình yêu, giải quyết những khó khăn trong gia đình.
Hôn nhân là một cuộc sống hạnh phúc. Tuy nhiên, để có hạnh phúc này, ngoài những tình cảm lúc ban đầu, vợ chồng cần học biết cách chia sẻ, cảm thông và tôn trọng nhau. Nếu không quan tâm, lo lắng, chia sẻ và chấp nhận hy sinh vì một ai đó thì tình yêu của ta chỉ là thứ tình yêu chót lưỡi, đầu môi, dả dối và ích kỷ. Tốt hơn, ta không nên nói lời yêu thương và kết hôn với người đó. Hãy thật lòng với mình và với người khác. Và khi đã thực tình yêu ai đó, hãy nói với người ấy bằng ngôn ngữ tình yêu, ngôn ngữ hành động, và ngôn ngữ bằng lời.
Trần Mỹ Duyệt
Những lời khuyên rút ra từ mẫu gương Thánh Gia về đời sống hôn nhân gia đình
Có Chúa có thể không khiến mọi việc trở dễ dàng hơn, có thể sẽ khó khăn hơn, nhưng hạnh phúc hơn
Image: Renata Sedmakova | Shutterstock
Một vị linh mục từng nói: "Mẹ Maria có Chúa Giêsu và những rắc rối của Mẹ bắt đầu từ đây". Đúng vậy, chúng ta thấy điều đó mỗi dịp lễ Chúa Giáng Sinh lại về. Mang danh là Mẹ Thiên Chúa, nhưng Mẹ Maria phải sinh con nơi máng cỏ nghèo hèn và sau đó Thánh Giuse và Mẹ Maria phải mang Hài Nhi Giêsu trốn sang Ai Cập.
Có Chúa trong đời sống gia đình không làm cho những vấn đề biến mất. Sẽ có những kế hoạch mới phải thực hiện, những nhiệm vụ mới và những khó khăn mới như xây tổ ấm, sinh con, nuôi dạy con khôn lớn, v..v...
Đời sống có Chúa vẫn sẽ đối mặt với những khó khăn. Nhưng không có nghĩa là cuộc sống không có Chúa thì sẽ không có đau khổ, như một câu nói khôn ngoan rằng: "Chúng ta có hai lựa chọn trong cuộc sống: Một là đau khổ với Chúa Kitô hoặc là đau khổ mà không có Ngài.
Những khuyết điểm của vợ/chồng bạn chính là điều sẽ cứu rỗi bạn
Thánh Giuse là người công chính nhưng không muốn tố giác Mẹ Maria vì có thai khi chưa về chung sống.
Trong khi chúng ta vẫn là những con người tội lỗi nhưng có lúc hoặc lắm khi lại không chấp nhận những điểm chưa hoàn hảo ở người bạn đời. Chúng ta cảm thấy chán nản vì đã gắn cuộc đời mình với một người quá ồn ào hoặc quá im lặng, quá ích kỷ hoặc quá khắt khe, quá cẩu thả hoặc quá khe khắt.
Thực tế cho thấy, những thứ làm bạn khó chịu ở người bạn đời lại giúp bạn chỉnh sửa những thiếu sót nơi bạn, như tờ giấy nhám làm phẳng các góc cạnh thô ráp.
Mặt khác, nếu gặp người bạn đời "hoàn hảo" đáp ứng mọi ham muốn ích kỷ của bạn thì có khi lại là cơn ác mộng thực sự.
Nỗi đau về sự mất mát thành viên trong gia đình và niềm hy vọng Nước Trời
Chính khi chúng ta càng trưởng thành, lập gia đình và làm cha mẹ, chúng ta càng đối mặt gần hơn sự già yếu và ra đi của thế hệ trước hoặc cảm nhận sâu sắc hơn nỗi mất mát nếu có một thành viên trong gia đình qua đời. Chúa Giêsu, Mẹ Maria và Thánh Giuse đã nhìn thấy trước điều này một cách rõ ràng qua việc các đạo sĩ tặng mộc dược, một loại nhựa dùng để chuẩn bị cho thi thể trước khi được chôn cất.
Cái chết là điều không thể tránh khỏi. Nước Trời là niềm hy vọng và quê nhà vĩnh cửu. Cầu nguyện cho phần rỗi của những người thân đã qua đời sẽ giúp chúng ta thêm tin yêu mà vượt qua những đau buồn hiện tại.
Trở nên giống Chúa hơn bằng cách sống phục vụ nhiều hơn là được phục vụ
Đời sống hôn nhân đặt chúng ta trong tình thế phải phục vụ người khác vì bổn phận trách nhiệm trong gia đình, đồng thời chúng ta cũng đặt người khác vào tình thế phải phục vụ chúng ta. Phục vụ mang lại sự hòa hợp và hạnh phục. Trong khi đó, việc mong đợi được người khác phục vụ sẽ gây bất hòa và lục đục.
Hãy xem cách Thiên Chúa đối xử con người. Chúng ta tồn tại vì Chúa cho chúng ta được hiện hữu. Ngài quan phòng cho chúng ta những gì chúng ta cần. Ngài tạo dựng muôn loài muôn vật và đặt chúng trong môi trường có điều kiện thuận lời để chúng sinh sống. Ngài trao cho muôn loài khả năng sinh sản để chúng tiếp tục công trình tạo dựng. Tài năng của Ngài thiết kế nên bộ não tinh vi cho những con người đầu tiên của nhân loại để họ biết suy nghĩ, điều khiển hành động và làm việc. Và dĩ nhiên, chúng ta sinh ra với cơ thể và bộ não được cha mẹ ban cho, nhưng khả năng sao chép và truyền lại từ thế hệ trước cho thế hệ sau có được, tất ra là do công Thiên Chúa thiết kế và đặt vào ông bà nguyên tổ.
Vì vậy, nếu như ngay Thiên Chúa còn làm cho con người, cho bạn, thì bạn đừng ngần ngại hiến dâng cuộc đời mình để phục vụ người khác.
Hãy nhìn lại những từ được dùng để mô tả Mẹ Maria và Thánh Giuse trong Tin Mừng. Mẹ Maria xin "vâng", và nói "xin Chúa cứ làm cho tôi như lời sứ thần nói", "lấy tã bọc con", "đặt nằm" trong máng cỏ. Thánh Giuse liền "trỗi dậy", "đưa Hài Nhi và mẹ Người" trốn sang Ai Cập vào ban đêm. Toàn những động từ phục vụ người khác.
Nếu cảm xúc yêu thương dần giảm đi trong đời sống hôn nhân gia đình theo năm tháng, hãy làm theo mẫu gương Mẹ Maria và Thánh Giuse đã hành động. Cảm xúc đi theo hành động chứ không phải ngược lại (hành động bị dẫn dắt bởi cảm xúc).
Nguồn: Tom Hoopes - https://aleteia.org
Khung Thương dịch
Với mục đích để Lời Chúa được loan truyền và thông tin Giáo hội được lan tỏa, Legio Mariæ sẵn lòng để các tổ chức và cá nhân sử dụng lại tin bài đã đăng trên báo giấy và báo mạng legiomariævn.com của mình.
Tuy nhiên, vì đức công bằng và sự bác ái, xin quý vị vui lòng ghi đầy đủ nguồn như sau: “Theo Đạo Binh Đức Mẹ, website: legiomariævn.com”.
Ngoài ra, nếu chia sẻ bài lên mạng xã hội (Facebook, Twitter…), đề nghị dùng đường dẫn gốc trên website của Đạo Binh Đức Mẹ.